Kampania duńska. 9 kwietnia 1940 roku.

Na zdjęciu, żołnierze duńscy rankiem 9 kwietnia 1940.
Dwóch z nich zginęło tego dnia w walce

KAMPANIA DUŃSKA. 9 KWIETNIA 1940 ROKU..

80 lat temu, tj. 9 kwietnia 1940 roku rozpoczęła się "Operacja Weserübung". W związku
z nią rozpoczęła się krótka kampania duńska która  byłą wstępem do kampanii norweskiej.

W tym artykule, omówię przebieg kampanii duńskiej. Mianowicie, wojna w Dani trwała jeden dzień, a ściślej ujmując, kilka godzin. Niemcom udało się zająć ten kraj bez większego trudu, lecz jednak wbrew pewnemu głupiemu dowcipowi o tym jakoby Niemcy stracili tam tylko jednego żołnierza (który w dodatku miał się utopić), rzeczywistość wyglądała nieco bardziej skomplikowanie.

Królestwo Danii w roku 1940 dysponowało dosyć skąpymi siłami zbrojnymi, liczącymi około 15 000 żołnierzy. Przyszło im się zmierzyć w jednodniowej wojnie z dwoma dywizjami niemieckimi i jedną brygadą zmotoryzowaną, oraz samolotami Luftwaffe.

Wojska duńskie:

• IV batalion piechoty (1, 2 i 3 kompanie rowerowe uzbrojone w lekkie karabiny maszynowe, 4 kompania motocyklowa uzbrojona w 4 działka 20 mm i lekkie karabiny maszynowe
• kompania ciężka II batalionu Fodfolkspionerkommandoet uzbrojona w 6 działek 20 mm i lekkie karabiny maszynowe
• III batalion piechoty (1, 2 i 3 kompanie uzbrojone w lekkie karabiny maszynowe, kompania ciężka uzbrojona w 4 ciężkie karabiny maszynowe i 2 średnie moździerze) – d-ca ppłk H. Elmgren
• 1 kompania przeciwpancerna 2 Pułku uzbrojona w 4 działka ppanc. 37 mm i 4 działka 20 mm
• 1 bateria artylerii 8 Batalionu Artylerii wyposażona w 4 działa polowe 75 mm – d-ca kpt. Kjartan Pedersen
• 14 Batalion Artylerii Przeciwlotniczej (1, 2 i 3 baterie wyposażone w 8 dział plot. 75 mm i 9 działek 20 mm)
• Słuchacze Szkoły Fodfolkspionerkommandoet: pluton działek 20 mm (2 działka i 1 lkm), pluton rowerowy (4 lkm), kompania piechoty (4 plutony, każdy wyposażony w 4 lkm)
• Słuchacze Szkoły Podoficerskiej

Wojska niemieckie:

XXXI Korpus Armijny pod dowództwem gen. Leonharda Kaupischa w składzie:

• 170 Dywizja Piechoty (391, 399 i 401 Pułki Piechoty, 240 Batalion Artylerii Lekkiej, 240 Batalion Ppanc., 240 Batalion Saperów, 240 Batalion Łączności)
• 198 Dywizja Piechoty
• 11 Brygada Zmotoryzowana (40 Batalion Czołgów, 13 Zmotoryzowany Batalion Karabinów Maszynowych).

duński samolot - Fokker D.XXII(IIIJ)

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, Dania ogłosiła neutralność, jednakże nie uchroniło to jej przed "wejściem" do wojny.

W celu oponowania Norwegi Niemcy musieli zdobyć lotnisko Aalborg na północy Jutlandii.

W chwili wybuchu wojny lotnictwo duńskie liczyło tylko 92 samoloty z czego tylko 48 mogło zostać uznane za samoloty bojowe.Najnowocześniejsze z nich były Fokkery D XXII. Natomiast co do sił morskich to Duńczycy nie posiadali ani jednego niszczyciela. Co do większych jednostek to flota duńska składała się z 2 pancerników obrony wybrzeża oraz 6 torpedowców typu Dragen.

O godzinie 4:00 na wiadukcie kolejowym w Padeborg niemiecki oddział specjalny z pułku Brandenburg ostrzelał 3 duńskich strażników granicznych - 1 zginął na miejscu, dwaj zmarli w szpitalu. Były to pierwsze ofiary inwazji.Na południu Jutlandii swoją pozycję zajmował IV batalion piechoty składający się z 1,2 i 3 kompanii, łącznie liczący 545 żołnierzy i 10 działek ppanc.20 mm.

O godzinie 4:50 doszło tam do pierwszego kontaktu bojowego w Lundtoftbjerg. Duński pluton pancerny uzbrojony w dwa działka ppanc oraz lekki karabin maszynowy zniszczyły 2 niemieckie samochody pancerne oraz trzy motocykle. Po krótkiej walce duńscy żołnierze wycofali się w kierunku Aabenaraa gdzie spotkali się z plutonem rowerowym. Następnie Niemcy zaatakowali wskutek czego po bardzo krótkiej walce Duńczycy stracili jednego poległego- szeregowego Karla Gunnar Jørgensen i jednego rannego po czym poddali się.

O godzinie 4:30 9 kwietnia 1940 roku żołnierze niemieccy zaatakowali Kopenhaską Cytadelę.Zaskoczeni żołnierze duńscy nie stawiali oporu,jednak porucznik Stenkov zdołała zaalarmować Sztab generalny.Wkrótce Niemcy ruszyli w kierunku Amaliegade gdzie znajdowała się siedziba króla Chrystiana X (ur.26.IX1870-zm.20.IV.1947. król Dani w latach 1921-1947 i król Islandii w latach 1918-1944,odznaczozny Orderem Orła Białego w 1923 roku). Sztab Generalny nakazał natychmiast zaalarmować dywizje Sjaellandske Division i Jyske Division oraz Livgarde- Gwardię Królewską.O 5:15 96 spadochroniarzy z 4./FJR 1 wylądowało na wysepce Masnedø. Szybko zajęli fort Masnedø przejęli kontrolę nad mostem i Storstømsbroen.O godzinie 5:30 dochodzi do walk na ulicach Amaliegade i Bredgage gdzie Duńczycy skutecznie powstrzymali Niemców tracąc 3 rannych. O godzinie 5:45 Messerschmitty zaatakowały lotnisko Vearloese niszcząc 7 samolotów i uszkadzając 14 w momencie gdy Duńczycy właśnie przygotowywali się do startu.Ponadto zestrzelono jeden duński samolot rozpoznawczy. Jego załoga poległa.Łącznie IV batalion w walkach stracił 7 zabitych i 15 rannych.

Już o godzinie 6:00 król Chrystian X zgodził się przyjąć ultimatum i wezwał do złożenia broni.

Tymczasem Oddział Bredevad obsadził pozycje o godz. 6:30 pod miejscowością Bredevad . Działko ppanc.22 mm otworzyło ogień do zbliżającej się grupy samochodów pancernych i motocykli, uszkadzając jeden samochód pancerny. Po tym jak niemiecka piechota rozwinęła się do ataku doszło do dużej wymiany ognia. Duńczycy stracili 7 żołnierzy (2 zabitych i 5 rannych)O godzinie 7:15 niemiecka kolumna zmotoryzowana dotarła do Bredavad po czym duńska obrona się poddała. Żołnierze duńscy zostali natychmiast rozbrojeni.

W Rabsted o godzinie 6:45 gdzie zatrzymał się pluton cyklistów wzięto do niewoli 2 niemieckich kurierów od których Duńczycy się dowiedzieli że Korskro

i Bredevad zostały już zajęte przez oddziały niemieckie.Wobec tej sytuacji oddział postanowił się wycofać w kierunku północno-wschodnim. W miejscowości Hellevad żołnierze duńscy dowiedzieli się o ogłoszeniu zawieszenia broni.

W walkach w Tønder Duńczycy (dwa plutony ze Szkoły Podoficerskiej Fodfolkspionerkommandoet i 1 pluton Fodfolkspionerbataljon z 4 kompani) zniszczyli lub uszkodzili jeden niemiecki samochód pancerny, sami nie odnotowali żadnych strat.4 kompania na wieść o zawieszeniu broni poddała się w Dreved Skov. Pozostałe 2 plutony ze Szkoły Podoficerskiej kierowały się w kierunku Bredebro. Po drodze stawiały blokady drogowe aby powstrzymywać Niemców.Pierwsza przeszkoda została zbudowana w Abild z obsadą 1 działka 20 mm i sekcją rowerową. Lecz po pojawieniu się samochodów pancernych

i motocykli Duńczycy wycofali się. W trakcie odwrotu zostali zaatakowani przez niemieckie myśliwce będąc ostrzeliwani z niskiego pułapu. Kolejna blokada została zbudowana w Sølsted osłaniana przez działko 20 mm. Kiedy nadjechały niemieckie samochody pancerne pierwszy z nich został trafiony ale nadal strzelał z karabinu maszynowego MG 34 , wobec czego Duńczycy przeprowadzili kolejny odwrót w kierunku Bredebro gdzie wznieśli kilka zapór drogowych.Jednak wkrótce potem gdy do miasta wjechał niemiecka kolumna zmotoryzowana Duńczycy po krótkiej wymianie ognia skapitulowali.

W południowej Jutlandii gdzie stacjonowały trzy baterie z 14 Batalionu Artylerii Przeciwlotniczej w Esbjerg bateria działa plot.75 mm zdołała uzyskać jedno trafienie,natomiast w miejscowości Løgumkloster działko plot. 20 mm uzyskało jedno prawdopodobne trafienie.

Żołnierze Wehrmachtu w Danii 9 kwietnia 1940 roku,
podczas spotkania z miejscowymi kobietami.

 Miasteczko Haderslev obsadzały oddziały III batalionu (4 kompania uzbrojona w 10 lkm, 5 ciężka kompania z 4 ckm i 2 średnimi moździerzami), pułkowa kompania ppanc. uzbrojona w 4 działka 37 mm i 4 działka 20 mm oraz 1 bateria 8 Batalionu Artylerii z działami polowymi 75 mm.Ogółem około 400 żołnierzy oddziały te zaalarmowane o 4:15 zajęły pozycje obronne na południe od miasta , natomiast artyleria na północ od miasta.Wzniesiono dwie blokady drogowe.Jeden pluton z 4 kompanii skierowano do zabezpieczenia transportu, zaś ok. 30 żołnierzy pełniło wartę przy koszarach. Około godz. 7:30 pojawiła się niemiecka kolumna zmotoryzowana poprzedzana przez czołgi. Otworzyły do nich ogień działka ppanc. 5 kompanii, trafiając czołowe czołgi.Reszta wozów pancernych swoim ogniem rozbiła jedno duńskie działko przy którym poległo 2 Duńczyków oraz 3 zostało rannych. O godzinie 8:00 gdy nadeszła wieść o zawieszeniu broni pułkownik A.Hartz podpisał kapitulację. Niemcy natychmiast oczyścili drogi, ale w pobliżu koszar doszło do krótkotrwałej potyczki. Straty duńskie wzrosły o 2 zabitych i 2 rannych. Opór duński chociaż niewielki okazał się dla Obekomando der Wehrmacht sporym zaskoczeniem gdyż w ogóle nie spodziewano się żadnego oporu a w związku z tym Wehrmacht nie był przygotowany ani taktycznie ani logistycznie do żadnych działań bojowych. Największe wrażenie na Niemcach wywarły walki w Haderslev. Duńska obrona choć niezbyt wielka niestety niemała znaczenia nawet symbolicznego, gdyż świat o toczących się walkach po prostu nic nie wiedział.

Straty niemieckie w kampanii duńskiej to:

-34 poległych

-3 zaginionych

-55 rannych

-1 samochód pancerny

-1 czołg

-1 bombowiec He-111 ( oraz 2 samoloty uszkodzone)

-6 ciężarówek

-3 motocykle

-2 lekkie działa(w tym jedna armata 37 mm zniszczona ogniem pancernika któy zabił 12 Niemców)

-około 12 pojazdów uszkodzonych

Straty duńskie:

-49 poległych ( w tym 4 poległych policjantów i jeden pracownik kolei)

-15 zabitych cywili

-5 zaginionych

-8 samolotów ( tym 7 na lotnisku) 

a.b. 2013 r.